Łódź, Warszawa : dr n.med. Marcin Wytrażek

Rzeszów, Gdańsk: mgr Łukasz Brzeziński

Aktualnie trwające terminy:

Mięśniowo-powięziowe punkty spustowe (ang. myofascial trigger points) to miejsca o zwiększonej wrażliwości uciskowej wyczuwalne jako niewielkie zgrubienia w obrębie napiętych pasm włókien mięśniowych. Są one bolesne przy ucisku i bywają przyczyną charakterystycznego bólu rzutowanego lub promieniującego, tkliwości uciskowej a nawet objawów ze strony autonomicznego układu nerwowego. Innymi częstymi objawami są sztywność mięśni i stawów oraz ograniczenie zakresów ruchu. Są one odpowiedzialne za ból mięśniowo-powięziowy, który według niektórych autorów występuje nawet w 93% pacjentów z różnego rodzaju zespołami bólowymi. Jednym ze skuteczniejszych środków terapeutycznych są różnego rodzaju techniki manualne uzupełnione o autoterapię. Zaburzenia w układzie mięśniowo-powięziowym oraz punkty spustowe obecne są u wielu pacjentów z różnego rodzaju dolegliwościami bólowymi.  Zespół bólu mięśniowo-powięziowego, czyli zespół związany z występowaniem i aktywnością mięśniowo-powięziowych punktów spustowych jest często znaczącą komponentą dolegliwości bólowych narządu ruchu o charakterze przeciążeniowym. Terapia punktów spustowych staje się nieodłącznym elementem postępowania fizjoterapeutycznego.

 Celem terapii punktów spustowych jest:

• działanie przeciwbólowe
• zwiększanie elastyczności i mobilności tkanek
• obniżanie napięcia mięśni
• zwiększanie zakresu ruchów
• usuwanie uczucia sztywności

90 % czasu kursu poświęcone jest na praktykę, omawiana jest anatomia palpacyjna struktur mięśniowych, omawiane są przyczyny powstawania przeciążeń w danej okolicy, występujące wzorce rzutowania/promieniowania bólu, następnie testy kliniczne, testy długości mięśni. Po dokonaniu palpacji określonych mięśni wykonywane jest badanie punktów spustowych oraz prowokacja bólu rzutowanego/promieniującego. Głównym środkiem terapeutycznym omawianym podczas kursu jest masaż miejscowy (głównie masaż poprzeczny, masaż głęboki, ucisk) oraz ćwiczone są techniki autoterapii.

Wykorzystywane metody kształcenia:

• Podczas kursu wykorzystywana jest metoda ćwiczeń praktycznych, poszerzona o wykład i dyskusję.

Cele kursu:

• Nauka anatomii palpacyjnej, doskonalenie umiejętności wyszukiwania struktur anatomicznych na ciele człowieka
• Przedstawienie aktualnej wiedzy z zakresu zespołu bólu mięśniowo-powięziowego
• Opanowanie umiejętności prowadzenia terapii pacjenta z bólem mięśniowo-powięziowym od diagnostyki funkcjonalnej, przez terapię manualną po instruktaż w zakresie autoterapii

Efekty kształcenia:

W zakresie wiedzy:

1. Posiada wiedzę i potrafi scharakteryzować zespół bólu mięśniowo-powięziowego i związane z nimi punkty spustowe bólu.
2. Potrafi wymienić oraz scharakteryzować wskazania i przeciwwskazania do terapii punktów spustowych
3. Potrafi opisać podstawowe testy diagnostyczne wykorzystywane w terapii punktów spustowych.
4. Charakteryzuje czynniki mogące prowadzić do zaburzeń czynnościowych w układzie mięśniowo-powięziowym i wskazuje działania profilaktyczne w tym zakresie

W zakresie umiejętności:

1. Lokalizuje struktury określone struktury anatomiczne i potrafi odszukać mięśniowo-powięziowe punkty spustowe w ciele pacjenta.
2. Potrafi wykonać zabiegi manualne z zakresu terapii punktów spustowych.
3. Przeprowadza badania i testy funkcjonalne niezbędne do wykonania odpowiednich technik terapii punktów spustowych.
4. Tworzy, weryfikuje i modyfikuje program terapeutyczny osób z zespołem bólu mięśniowo-powięziowego.
5. Potrafi prowadzić edukacje prozdrowotną i działania profilaktyczne w zakresie zaburzeń czynnościowych w układzie mięśniowo-powięziowym

W zakresie kompetencji:

1. Jest świadomy własnych ograniczeń i potrafi określić zakres swoich kompetencji zawodowych
2. Jest zorientowany na współpracę i współdziałanie ze specjalistami innych dziedzin posiadających inne kompetencje zawodowe

3.Propaguje i aktywnie kreuje zdrowy styl życia związany ze sprawnością i prawidłowym funkcjonowaniem układu mięśniowo-powięziowego człowieka

4. Wykazuje inicjatywę i kreatywność zarówno w działaniach o charakterze profilaktycznym jak i terapeutycznym

PROGRAM

MODUŁ I

DZIEŃ 1:

9.00-11:15

1. Wprowadzenie (wstęp teoretyczny do terapii punktów spustowych – podstawy teoretyczne, patofizjologia zaburzeń w układzie mięśniowo-powięziowym, przyczyny ich powstawania i czynniki podtrzymujące).

11:15-11:30 PRZERWA

11:30-13:30

2. Podstawowe informacje praktyczne na temat diagnostyki mięśniowo-powięziowych punktów spustowych – ćwiczenia rozpoznawania zaburzeń w układzie mięśniowo-powięziowym, nauka wyczuwania napiętych pasm włókien mięśniowych, ocena wrażliwości uciskowej tkanek, nauka palpacji punktów spustowych i prowokowania bólu rzutowanego.

13:30-14:30 PRZERWA

14:30-17:00

3. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia czworobocznego grzbietu i mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego.

DZIEŃ 2:

9:00-11:15

1. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśni pochyłych.

11:15-11:30 PRZERWA

11:30-13:30

2. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia prostownika grzbietu w odcinku piersiowym (najdłuższego, biodrowo-żebrowego, kolcowego), równoległobocznego, zębatego tylnego górnego i środkowej i dolnej części czworobocznego grzbietu).

13:30-14:30 PRZERWA

14:30-17:00

3. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia prostownika grzbietu w odcinku lędźwiowym (najdłuższy, biodrowo-żebrowy), wielodzielnego, zębatego tylnego dolnego, czworobocznego lędźwi.
4. Anatomia palpacyjna, badanie i terapia więzadeł międzykolcowych i nadkolcowych.

DZIEŃ 3:

9:00-11:15

1. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśni bocznej strony biodra (naprężacz powięzi szerokiej, pośladkowy mały, średni).

11:15-11:30 PRZERWA

11:30-13:00

2. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia biodrowo-lędźwiowego i mięśni brzucha (prostego, skośnego zewnętrznego i wewnętrznego).

13:00-13:15 PRZERWA

13.15-14.30

3. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia pośladkowego wielkiego oraz mięśni rotujących zewnętrznie staw biodrowy (gruszkowatego, mm. bliźniaczych, zasłaniaczy, czworobocznego uda).

MODUŁ II

DZIEŃ 1:

9:00-11:15

1. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia płatowatego głowy i szyi, dźwigacza łopatki, półkolcowego głowy i szyi oraz mięśni podpotylicznych.

11:15-11:30 PRZERWA

11:30-13:30

2. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia piersiowego większego, piersiowego mniejszego, podobojczykowego oraz zębatego przedniego.

13:30-14:30 PRZERWA

14:30-17:00

3. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia najszerszego grzbietu, obłego większego, podłopatkowego, naramiennego, podgrzebieniowego, nadgrzebieniowego oraz obłego mniejszego, trójgłowego i dwugłowego ramienia.

DZIEŃ 2:

9:00-11:15

1. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia żwacza, skroniowego, skrzydłowego przyśrodkowego i bocznego oraz mięśnia długiego głowy i szyi (palpacja struktur na przedniej stronie szyi).

11:15-11:30 PRZERWA

11:30-13:30

2. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśni przedramienia i ręki (nawrotnego obłego, zginacza promieniowego nadgarstka, dłoniowego długiego, zginacza łokciowego nadgarstka, zginacza powierzchownego i głębokiego palców, odwracacza, ramienno-promieniowego, prostownika promieniowego długiego i krótkiego nadgarska, prostownika palców, prostownika łokciowego nadgarstka, mięśni kłębu kciuka i kłębiku palca małego).

13:30-14:30 PRZERWA

14:30-17:00

3. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśni podudzia (brzuchatego, płaszczkowatego, zginacza długiego palców, piszczelowego tylnego, strzałkowego krótkiego, długiego, piszczelowego przedniego, prostownika długiego palców).

DZIEŃ 3:

9:00-11:15

1. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśnia czworogłowego uda (prostego, obszernego bocznego, obszernego przyśrodkowego, obszernego pośredniego) oraz grupy mięśni przywodzicieli uda (wielkiego, długiego, krótkiego, smukłego, grzebieniowego) i krawieckiego.

11:15-11:30 PRZERWA

11:30-13:00

2. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśni grupy kulszowo-goleniowej (dwugłowego – głowy krótkiej i długiej, półbłoniastego, półścięgnistego).

13:00-13:15 PRZERWA

13:15-14:30

3. Anatomia palpacyjna, badanie, terapia i autoterapia mięśni stopy (zginacza krótkiego palców, zginacza krótkiego palucha, odwodziciela palucha, przywodziciela palucha, odwodziciela palca małego, czworobocznego podeszwy, prostownika krótkiego palucha i palców).

Każdy z uczestników otrzymuje skrypt i certyfikat w języku polskim.

„Rehaintegro” informuje, że po zakończeniu kursu zostaną Państwo poproszeni o wypełnienie krótkiej ankiety, celem poinformowania organizatora, czy został osiągnięty cel szkolenia.

 

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Tixa S., Atlas anatomii palpacyjnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
2. Manheim C. J.: Rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, Wydawnictwo WSEiT, Poznań 2011.
3. Hebgen E., Richter P., Punkty spustowe i łańcuchy mięśniowo-powięziowe w osteopatii i terapii Manualnej, Galaktyka 2010.
4. Simons D.G., Travell J.G., Simons L.S.: Travell and Simons’ Myofascial Pain and Dysfunction. The Trigger Point Manual, Williams&Wilkins, Baltimore 1999.
5. Chaitow L., Fritz S.: Masaż leczniczy: badanie i leczenie mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2009.
6. Lewit K. Terapia manualna w rehabilitacji chorób narządu ruchu. Wydawnictwo Natura, Kielce, 2001.
7. Kostopoulos D., Rizopoulos K.: Punkty spustowe i terapia Mięśniowo-Powięziowa, DB Publishing, 2010.
8. Muscolino J.E. Badanie palpacyjne układów mięśniowego i kostnego z uwzględnieniem punktów spustowych, stref odruchowych i stretchingu. Elsevier, Wrocław, 2011.
9. Biel A.: Przewodnik po ścieżkach ciała. Praktyczny poradnik lokalizacji struktur ciała. Wydawnictwo S3 Publishing.
10. Davies C., Davies A.: Terapia punktów spustowych. Praktyczny podręcznik. Wydawnictwo Vital, Białystok 2015.

PROWADZĄCY: