Rola mięśni dna miednicy

Zaburzenia funkcji narządów i mięśni dna miednicy oraz związane z nimi strategie terapeutyczne, do niedawna były głównie domeną specjalistów z zakresu urologii oraz ginekologii. Niewydolność dna miednicy opisywano zatem głównie w aspekcie obniżenia narządów rodnych, zaburzeń sfery seksualnej oraz rozlicznych dysfunkcji pęcherza moczowego, z których najczęstszą okazuje się wysiłkowe nietrzymanie moczu.

Wraz z rozwojem badań nad rolą mięśni grzbietu, brzucha i miednicy w zapewnieniu stabilizacji kompleksu biodrowo-lędźwiowo-miednicznego dowiedziono, że zespół mięśni dna miednicy ma o wiele większe znaczenie w zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania ludzkiego ciała, niż tylko udział w czynnościach rozrodczych i wydalniczych, wynikający z opisów anatomicznych.

Model stabilności wg Panjabiego

W 1992 roku Manohar M. Panjabi opublikował koncepcję systemu kontroli, która zakłada, iż w procesie stabilizacji kompleksu lędźwiowo-biodrowo-miednicznego biorą udział 3 podsystemy:

1. 1. kontroli nerwowej,
   2. bierny (struktury kostne i więzadła)
   3. czynny (mięśniowy), którego głównym filarem jest kokontrakcja mięśnia poprzecznego brzucha, mięśni dna miednicy oraz mięśnia wielodzielnego.

Teoria Panjabiego przyczyniła się do zmiany spojrzenia  m.in. na czynność mięśni dna miednicy oraz ukierunkowała niektórych badaczy na poszukiwanie zależności pomiędzy bólami krzyża a typowymi schorzeniami uroginekologicznymi. Badania naukowe wykazały kokontrakcję mięśnia poprzecznego brzucha  z mięśniami dna miednicy i mięśniem wielodzielnym oraz dowiodły, że możliwe jest uzyskanie napięcia dna miednicy poprzez aktywację mięśnia poprzecznego brzucha. Implikacje Panjabiego oraz późniejsze prace oparte na jego idei, wskazują na istotność funkcjonalnych połączeń mięśnia poprzecznego brzucha i mięśni dna miednicy oraz – przede wszystkim – na wieloaspektową rolę mięśni dna miednicy. Tym samym wytyczają nowe kierunki ustalania bardziej skutecznych, niż dotychczas, strategii terapeutycznych w leczeniu zachowawczym nie tylko dolegliwości uroginekologicznych, ale także zaburzeń stabilizacji głębokiej, które objawiają się m.in zespołem bólowym odcinka lędźwiowo-krzyżowego.

Koncepcja Corefit®System  – fakty i mity

Nie ma w Polsce ustalonych standardów postępowania w odniesieniu do terapii zachowawczej dysfunkcji dna miednicy i – związanych z nimi nierzadko – zaburzeń stabilizacji kompleksu biodrowo-lędźwiowo-miednicznego. Ów brak standardów, w połączeniu z niedoborem wyczerpujących opracowań w fachowej literaturze, stworzył potrzebę poszukiwań skutecznej, holistycznej formy terapii. Tak właśnie powstała koncepcja Corefit®System. Wykorzystuje ona kokontrakcję mięśni głębokich brzucha, grzbietu i dna miednicy, a przy tym kompleksowo zajmuje się szerokim wachlarzem dolegliwości – poczynając od rozlicznych dysfunkcji pęcherza moczowego i narządów rodnych a skończywszy na  zespołach bólowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa. W oparciu o wyniki badań naukowych oraz  doświadczenia w pracy z pacjentami, został stworzony rodzaj terapii, która obejmuje specjalnie opracowane zestawy ćwiczeń dostosowane do danej dysfunkcji, w połączeniu z  terapią manualną, czasem niezbędną w tego rodzaju problemach.  Praca nad koncepcją trwała kilkanaście lat.  Corefit®System rozwija się nadal i – co najważniejsze – skutecznie pomaga wielu osobom: kobietom z zaburzeniami funkcji pęcherza moczowego i narządów rodnych, pacjentom cierpiącym na bóle miednicy i dyskopatie, mężczyznom po prostatektomii itp.

Na temat treningu dna miednicy krąży wiele mitów, większość z nich jest niestety szkodliwa dla naszych pacjentów. W koncepcji Corefit®System obalamy mity, uczymy odpowiedniego napięcia mięśni, prawidłowych wzorców ruchu mięśni współpracujących, które działają pozytywnie na dno miednicy. Edukujemy  także w zakresie  rozpoznawania i wychwytywania nieprawidłowych odruchów mięśniowych.

Koncepcja Corefit®System tworzy spójną całość i może być wykorzystana w profilaktyce, ale przede wszystkim służy jako terapia, baza, punkt odniesienia, do innych ćwiczeń i metod w wielu rodzajach fizjoterapii, sportu oraz rekreacji.

autor: dr Izabela Żak